04/04/2014
Is een verhaal dat zich eerder in de persoonlijke sfeer afspeelt. In het centrum van het schilderij, herkenbaar aan de kasteel- en kerktoren, de Schelde, en de monding van de Rupel, Rupelmonde. Het statige huis rechts is een 19e eeuwse neoclassistische woning, sinds generaties en tot op heden bewoond door onze familie. Het is ook de plaats waar mijn moeder werd geboren, een gelukkige jeugd doorbracht, huwde, en het leven gaf aan haar eerste kind. Moeder was eveneens kunstenares. Zij schilderde, speelde viool en piano en had naar verluidt een prachtige stem.
Een gelukkig jong gezin dus, doch de oorlog liet ook hen niet ongemoeid. Hij bracht hen ver van huis, waar ze een gewelddadige dood stierf tijdens een bombardement, in een poging haar kinderen te redden. Wat daarop gevolgd is, wil ik u besparen, en was het trieste lot van zovele ontheemden op de dool. Haar lichaam is nooit ‘thuis’ gekomen, doch haar geest is nooit ver weg, en ik heb vaak het gevoel dat die mij nooit heeft verlaten.
Met dit werk heb ik een dubbel doel, op de eerste plaats hiervan getuigenis te geven, de ‘witte dame’ van mijn droom, die ik nooit bewust heb gekend, doch me zeer nabij was en is, gestalte te geven, en haar symbolisch weer thuis te laten komen.
Op de tweede plaats wil het een verwittiging zijn. Als we zien hoeveel brutaal geweld zich vandaag de dag
overal ter wereld manifesteert, ook dicht bij ons, vrees ik een herhaling van de geschiedenis, als er niet snel wordt ingegrepen. De huidige, vaak egocentrische mentaliteit is hoognodig aan verandering toe. Er dient meer plaats gemaakt voor waarden als liefde en verdraagzaamheid, bereidheid tot delen.
Op het schilderij zie je de ‘witte dame’, wiens lange doorzichtige gewaden overgaan in zacht kabbelende
golfjes, die al gauw veranderen in wilde schuimkoppen, brekend met geweld. Symbool voor haar gewelddadige dood, doch ook voor het geweld dat ons omringt.
Doch in mijn werk vind je zelden een negatieve noot zonder een positieve. En in dit geval betekent het water ook de zuivering, vergeving, loutering. En centraal staat het vredige landelijk tafereeltje. Van onrust en beweging, naar absolute rust.
De mens en zijn omgeving, het thema van deze tentoonstelling, en ik verleg daarbij de grenzen van tijd en
ruimte, het uurwerk zonder wijzers, half onder water, de opeenvolging van generaties. Dit alles, inclusief de gedachte die aanleiding heeft gegeven tot het ontstaan van dit werk – gecreëerd, beschermd en geleid door een macht van hogere orde, het oog, en de hand, die leven geeft en leven neemt, doch de mens de vrijheid geeft van zelfbeschikking, handelen, en beslissen (de albatros).
Oorlog wordt immers door mensen gemaakt, vrede echter ook, en de figuur op het doek wijst de weg ‘naar huis’, een vredevol bestaan, in liefde, schoonheid en harmonie. Niet enkel voor ons, haar kinderen en kleinkinderen, doch voor de hele gemeenschap, onze eigen wereld, als deel van een oneindig universum, waarin ons leven slechts een fractie is in tijd en ruimte, en geld en macht, waarrond hier alles lijkt te draaien, van geen enkele betekenis meer zijn.
Het schilderij is tegelijk een poging om met een moeilijk deel van mijn verleden af te rekenen, doch meer dan dat is het voor een goed deel de weergave van mijn levensfilosofie.
© 2024 Dirk Maris | Theme by Eleven Themes
Plaats een reactie